سیمان پرتلند پوزولانی ، ترکیبی است از حداقل 5 و حداکثر 15 درصد پوزولان طبیعی و 85 درصد کلینکر یا سیمان پرتلند که در مجاورت آب به صورت خمیر چسبنده ای در آمده و در کارهای ساختمانی مصرف می شود .
مواد پوزولانی موادی طبیعی یا مصنوعی هستند که از خاکستر آتشفشانی غیربلورین (پوزولان اصلی) ، پودرسنگ ، سنگهای رسی و چرتهای اوپالینی ، خاک دیاتومه ای کلسینه شده ، خاک رس پخته شده ، خاکستر بادی ودوده سیلیسی و غیره بدست می آیند .
پوزولان حاوی سیلیس فعال یا آلومیناتی است که به تنهایی خاصیت چسبندگی ندارد ، ولی بصورت پودر شده و همراه با رطوبت و در دمای معمولی با هیدروکسید کلسیم واکنش شیمیائی برقرار کرده و ترکیباتی را بوجود می آورد که چسبنده هستند .
روند افزایش مقاومت این نوع سیمان به درجه فعال بودن پوزولان و نسبت سیمان پرتلند در مخلوط بستگی دارد . در سیمان پرتلند پوزولانی فرایند هیدراسیون به کندی انجام می شود و حرارت هیدراسیون کمتری تولید می شود ، لذا این سیمان برای بتن ریزیهای حجیم مناسب است . مقاومت اولیه بتن حاوی سیمان پوزولانی ، کمتر از مقاومت بتن حاوی سیمان خالص است و نیاز به یک عمل آوری و کیورینگ نسبتا" طولانی دارد ، ولی مقاومت نهائی آن تقریبا با مقاومت سیمان پرتلند خالص یکسان و چه بسا قدری بیشتر است.
چگالی سیمان پرتلند حدود 15/3 است و چگالی سیمانهای پرتلند پوزولانی حدود 9/2 می باشد . چگالی سیمان ، که با روش ASTM . C188 تعیین می شود ، بیانگر کیفیت سیمان نیست و معمولا در محاسبات مربوط به تعیین نسبت اجزای مخلوط بتن بکار می آیند . سیمان پرتلند پوزولانی معمولی در حال حاضر با کیفیتی مطلوب و خواص مناسب به صورت انبوه در کارخانجات سیمان کشور تولید می گردد . این نوع سیمان حاوی حداکثر 15% پوزولان طبیعی بوده و از خواص ویژه و کاربردی متنوعی برخوردار می باشد .